Άποψη: Ελληνοβρετανική συνεργασία στην ασφάλεια – Καθημερινή 23/6/2020

Κέιτ Σμιθ*, Γιώργος Παγουλάτος

Μέχρι πρόσφατα, η απειλή μιας παγκόσμιας πανδημίας φάνταζε ως μια υποσημείωση στις συζητήσεις για τις μη συμβατικές απειλές ασφάλειας. Ο τρόπος που ο κορωνοϊός άλλαξε τον κόσμο μας, δείχνει πώς τέτοιου είδους απειλές μπορούν να μας αιφνιδιάσουν και να μας κλονίσουν, αν δεν έχουμε προετοιμάσει κατάλληλα τις άμυνές μας.

Εχοντας αυτά υπόψη τους, την εβδομάδα που μας πέρασε, ειδικοί από τη Βρετανία και την Ελλάδα συναντήθηκαν –ψηφιακά– υπό την αιγίδα της βρετανικής πρεσβείας και του ΕΛΙΑΜΕΠ για να εξετάσουν δύο άλλες, πολύ σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, κοινές και για τις δύο χώρες: την ενεργειακή ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια. Την επόμενη εβδομάδα, στο ίδιο πλαίσιο, θα συζητήσουμε για το σοβαρό, οργανωμένο έγκλημα.

Σκοπός είναι να ανταλλάξουμε γνώση τόσο και από την οπτική της κυβερνητικής εμπειρίας και από αυτή των μη κυβερνητικών δρώντων. Συμμετείχαν κρατικοί λειτουργοί από τη Βρετανία και την Ελλάδα, την ENISA, την Υπηρεσία Κυβερνοασφάλειας της Ε.Ε., δημόσιες υπηρεσίες και άλλοι ενδιαφερόμενοι όπως το βρετανικό ινστιτούτο RUSI (Royal United Services Institute).

Γιατί μη συμβατική ασφάλεια; Διότι οι επανειλημμένες κρίσεις, οι διαχρονικές αλλά διαρκώς ανανεούμενες προκλήσεις δείχνουν πόσο εκτεθειμένες είναι οι δημοκρατίες και οι οικονομίες μας στους κινδύνους αυτούς και πόσο σημαντική είναι η αίσθηση προστασίας και ασφάλειας για τους πολίτες ως ζωτική προϋπόθεση για την ευημερία τους και την εμπιστοσύνη τους στη δημοκρατία.

Οι μη συμβατικές προκλήσεις ασφαλείας δεν υποχωρούν σε περιόδους παγκόσμιων κρίσεων. Απόδειξη ότι η Sarah Taylor, διευθύντρια Θεμάτων Ευρώπης στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών «επισκέφθηκε» ψηφιακά την Ελλάδα και οι εντάσεις και η αστάθεια στην περιοχή ήταν στο επίκεντρο των συζητήσεών της. Παράλληλα, οι σύμβουλοι Εθνικής Ασφαλείας των δύο χωρών ξεκίνησαν έναν απευθείας διάλογο όχι μόνο για τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος αλλά και για να αντλήσει η κάθε πλευρά διδάγματα από τις εμπειρίες και τις δομές της άλλης και να οργανώσουν καλύτερα την άμυνά τους.

Είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι αντιμετωπίζουμε νέες, εξελισσόμενες προκλήσεις και απειλές. Πρέπει να βελτιώσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια μειώνοντας ταυτόχρονα το αποτύπωμα άνθρακα, να ψηφιοποιήσουμε τις κοινωνίες μας, να είμαστε ανταγωνιστικοί για την προσέλκυση επενδύσεων.

Για την Ελλάδα, η ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η ευρωπαϊκή ψηφιακή στρατηγική, ο κανονισμός της Ε.Ε. για την Κυβερνοασφάλεια και η Οδηγία για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριακών Συστημάτων είναι σημαντικοί σταθμοί αυτής της διαδικασίας. Οπως πρώτος παρατήρησε ο Τσώρτσιλ, η διαφοροποίηση της προσφοράς είναι προαπαιτούμενο για την ενεργειακή ασφάλεια. Ο ρόλος της Ελλάδας στον αγωγό EastMed είναι λαμπρό παράδειγμα εφαρμογής αυτής της αρχής.

Για τη Βρετανία, οι φιλόδοξοι στόχοι στο εσωτερικό πηγαίνουν χέρι χέρι με την ενθάρρυνση της διεθνούς κοινότητας για περισσότερη δράση. Πρώτη η Βρετανία ενσωμάτωσε νομικά δεσμευτικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα στην εσωτερική της έννομη τάξη. Πρώτη, το 2019, νομοθέτησε τον στόχο να γίνει ουδέτερη σε άνθρακα μέχρι το 2050. Η σύνοδος COP 26 για το περιβάλλον το 2021, είναι η επόμενη μεγάλη ευκαιρία για παγκόσμια δράση για το κλίμα και την ενέργεια. Σχετικά με την κυβερνοασφάλεια, η Βρετανία βρίσκεται στην καρδιά της ομάδας Five Eyes και ευρωπαϊκών και παγκόσμιων δικτύων συνεργασίας με κεντρικό ρόλο στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση νέων απειλών για την ασφάλεια των δημοκρατικών κοινωνιών μας.

Η ελληνοβρετανική συνεργασία ανθεί. Σε θέματα ψηφιοποίησης, πίσω από την εξαιρετικά πετυχημένη λειτουργία του gov.gr υπάρχει ανταλλαγή εξειδίκευσης μεταξύ Ελλήνων και Βρετανών ειδικών που αξιοποίησαν την εμπειρία τους από τη λειτουργία του gov.uk, της ενιαίας πλατφόρμας για πρόσβαση στον δημόσιο τομέα, στην υπηρεσία της κοινωνίας του 21ου αιώνα. Η ασφάλειά της είναι πρωταρχικής σημασίας.

Αλλά καθώς η παροχή υπηρεσιών και η οικονομική δραστηριότητα παντού γίνονται όλο και πιο «έξυπνες», ανάλογα εξελίσσονται και όσοι επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ασφάλεια, την ευημερία και τον τρόπο ζωής μας. Εχθρικά κράτη, χάκερ, τρομοκράτες, κυβερνο-ενδιάμεσοι που δρουν για λογαριασμό κρατών, γίνονται όλο και πιο ικανοί και ευέλικτοι.

Κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων για την COVID-19, υπήρξε σημαντική αύξηση περιστατικών κυβερνοεγκλήματος και κυβερνοεπιθέσεων, ενδεικτική της προσαρμοστικότητας του εγκλήματος και της ανάγκης για επαγρύπνηση των οργανωμένων κρατών.

Η ανάλυση εκτίμησης απειλών δείχνει ότι στην πανδημία το οργανωμένο έγκλημα χρησιμοποίησε τις παλιές του γνώσεις σε νέα πεδία, διαφοροποιώντας εύκολα τις δραστηριότητες και τους τρόπους λειτουργίας του, ενώ ταυτόχρονα ανοίχτηκε σε νόμιμες οικονομικές δραστηριότητες: πωλήσεις ψεύτικων τεστ, ελαττωματικών αναπνευστήρων και νοθευμένης παρακεταμόλης διαφημίζοντας τις υπηρεσίες του στο Διαδίκτυο και προχωρώντας σε διαδικτυακές απάτες. Οσοι προηγουμένως διακινούσαν παράνομα μετανάστες αεροπορικώς προσαρμόστηκαν στις απαγορεύσεις και χρησιμοποιούν άλλα μέσα, π.χ. μικρά σκάφη. Ενα είναι βέβαιο: το οργανωμένο έγκλημα θα συνεχίσει να υπάρχει. Θα χρειαστεί χρόνος μέχρι να φανούν σε όλη τους την έκταση τα αποτελέσματα της πανδημίας στη δράση του.

Πρέπει να προστατεύσουμε κάθε πεδίο δράσης, από την ασφάλεια των προσώπων μέχρι την ψηφιακή οικονομία και ιδιαίτερα πεδία όπως ο κυβερνοχώρος, η ναυσιπλοΐα, η ενέργεια και το Διάστημα. Ο κατάλογος είναι μακρύς: παραπληροφόρηση, υβριδικός πόλεμος, ριζοσπαστικοποίηση μέσω Διαδικτύου και στρατολόγηση τρομοκρατών, ξέπλυμα χρήματος, χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων και οι ανερχόμενες τάσεις του κυβερνοεγκλήματος όπως εκμετάλλευση ανηλίκων, απάτες κ.λπ.

Η ανάγκη για συνεργασία είναι επιτακτική. Δημιουργώντας συνδέσεις μεταξύ των ειδικών μας θα ανταποκριθούμε πολύ καλύτερα. Για παράδειγμα, ανταλλάσσοντας πληροφορίες μπορούμε να χτίσουμε κοινές άμυνες εναντίον κυβερνοεπιθέσεων που θα απειλούσαν κρίσιμες εθνικές υποδομές όπως λιμάνια, σταθμούς παραγωγής ενέργειας, διάφορα δίκτυα. Και μπορούμε να πετύχουμε ακόμη περισσότερα μέσω πολυμερών οργανισμών όπως το ΝΑΤΟ, η EUROPOL, η INTERPOL, η ΟΑΣΕ, το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Εγκλημα. Η συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αναγκαία για την επιτυχή αντιμετώπιση μη συμβατικών απειλών.

Η ημερίδα μάς έκανε αισιόδοξους. Οι δύο χώρες μας, σε συνεργασία με άλλους εταίρους και πολυμερείς οργανισμούς, έχουν την αποφασιστικότητα και την ικανότητα να υπερασπιστούν τα κοινά μας συμφέροντα. Διαθέτουμε κορυφαία εξειδίκευση και πίστη στις δημοκρατικές ελευθερίες και τα δικαιώματα, αναγκαίες προϋποθέσεις για να αντιμετωπίσουμε απειλές που μεγαλώνουν και αλλάζουν συνεχώς. Χρειάζεται επαγρύπνηση, συνεχής επανεξέταση και ενίσχυση των αμυντικών μας συστημάτων.

Η στιγμή για συνεργασία είναι ιδανική. Η Βρετανία έφυγε από την Ε.Ε., αλλά οι δύο χώρες μας έχουν μακρά ιστορία στενής συνεργασίας την οποία επιθυμούμε να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε ακόμη περισσότερο. Η δουλειά μας με το ΕΛΙΑΜΕΠ ανέδειξε την ασφάλεια κατά μη συμβατικών απειλών ως ένα από τα πιο προνομιακά πεδία για να γράψουμε την επόμενη σελίδα της σχέσης μας.

* Η κ. Κέιτ Σμιθ είναι πρέσβειρα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Αθήνα.

https://www.kathimerini.gr/1083782/article/epikairothta/politikh/apoyh-ellhnovretanikh-synergasia-sthn-asfaleia

You May Also Like