Εκατό ηµέρες από τη βάρβαρη εισβολή Πούτιν, χωρίς ορατό τέλος, ο πόλεμος στην Ουκρανία θέτει πλέον τα πραγματικά, ωμά, οδυνηρά διλήμματα. Η Ελλάδα ορθώς από την πρώτη στιγμή συντάχθηκε, χωρίς αστερίσκους, με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Ορθώς παραμένει συνεπής, αψηφώντας πιέσεις κουτοπόνηρης ουδετερότητας. Πρώτον, γιατί στην αναμέτρηση με τον αναθεωρητισμό και τη βαρβαρότητα είμαστε απέναντι. Δεύτερον, διότι πρέπει να είσαι με τους συμμάχους σου (Ε.Ε., ΝΑΤΟ), ιδίως εάν απαιτείς να σε στηρίξουν. Τρίτον, διότι η Ε.Ε. προχωράει προς αμυντική ενοποίηση: Φινλανδία και Σουηδία, παράλληλα με το ΝΑΤΟ, ζήτησαν αποσαφήνιση της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής (άρθρο 42.7) και η Δανία προσχωρεί και αυτή στον αμυντικό πυλώνα της Ε.Ε. Η Ελλάδα είναι κύριος διεκδικητής κοινής άμυνας της Ε.Ε. Τέταρτον, εάν μέλη της Ε.Ε. (Πολωνία, Βαλτικές, Βορράς) απειλούνται από τη Ρωσία, η Ελλάδα οφείλει αλληλεγγύη, όσο επικαλούμαστε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έναντι της Τουρκίας. Για λόγους αρχής και συμφέροντος, επομένως, η στάση μας έπρεπε να είναι ξεκάθαρη. Και είναι.
Από κει και πέρα, όμως, οι προκλήσεις τεράστιες. Κανείς δεν πρέπει να παραδοθεί στην απλοϊκή και επικίνδυνα μονόδρομη σκέψη ότι η κλιμάκωση εξοπλισμού της Ουκρανίας λύνει το πρόβλημα. Συνετά πράττοντες οι ηγέτες Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας κρατούν ανοιχτούς τους διαύλους διπλωματίας με τη Ρωσία. Υφίστανται επιθέσεις αναιδών ομολόγων τους: κάποιοι καταπατητές κράτους δικαίου στη χώρα τους, άλλοι, παγιδευμένοι στα αδιέξοδα του Brexit, παριστάνουν τον Τσώρτσιλ – όλοι γενναία αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό στρατιώτη.
Τα ωμά δεδομένα στο πεδίο του πολέμου δεν επιτρέπουν υπερφίαλες προσδοκίες νίκης. Διαγράφεται μια εφιαλτική επόμενη ημέρα «παγωμένης» και διηνεκούς σύγκρουσης στην Ουκρανία, εάν η λύση δεν είναι μια βιώσιμη ειρήνη, θεμελιωμένη σε αμοιβαίους συμβιβασμούς. Σκληρά τα ερωτήματα: Οσο επιθυμητή κι αν είναι, πόσο ρεαλιστική είναι μια στρατιωτική ήττα Πούτιν; Κι αν ακόμα επερχόταν, θα εξασφάλιζε τη δυνατότητα της Ουκρανίας να ανοικοδομηθεί με προσδοκία ειρήνης και οικονομικής επιβίωσης; Ή θα ήταν το πρελούδιο για μία ακόμη βαρβαρότερη ρωσική ρεβάνς; Και τι θα σήμαινε για την ειρήνη και ασφάλεια στην Ε.Ε.;
Ας είμαστε ειλικρινείς. Ο πόλεμος ξεκίνησε ενώνοντας την Ευρώπη, πλέον τη διαιρεί, και εάν διαρκέσει σε βάθος χρόνου, κινδυνεύει να τη διαλύσει. Η συνέχισή του κλιμακώνει την οικονομική κρίση, πυροδοτεί κοινωνικές εντάσεις, ευνοεί τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ώθησε την ενεργειακή ασφάλεια και αμυντική ωρίμανση της Ευρώπης. Ομως η παράτασή απειλεί να καταπιεί όλες τις προτεραιότητές της, από την υλοποίηση των οποίων εξαρτάται η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ε.Ε. και στη δημοκρατία: την οικονομική σταθερότητα, την ασφάλεια, τη στοιχειώδη ευημερία και κοινωνική προστασία. Και ο εγκλωβισμός στη δίνη της «μητέρας όλων των κρίσεων» (πόλεμος + οικονομική και ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη + επισιτιστική κρίση στην Αφρική) μετατρέπει σε τοξική την εσωτερική διαίρεση της Ε.Ε.
Το κόστος ανοικοδόμησης της Ουκρανίας μπορεί να φτάσει τα 500 δισ. Ποιος θα το χρηματοδοτήσει; Η αμερικανική κυβέρνηση πέρασε εύκολα 40 δισ. στρατιωτικής κυρίως βοήθειας. Ωστόσο η κόπωση διακρίνεται, τεράστιες οι εσωτερικές προκλήσεις. Οι America First απομονωτιστές ανεβαίνουν. Η Ουκρανία θα χρειαστεί κρουνούς μακροχρόνιας αναπτυξιακής βοήθειας για να ξαναχτιστεί. Πόσο πρόθυμο θα είναι το Κογκρέσο να πληρώνει την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, όταν το θέμα θα έχει φύγει από τα δελτία ειδήσεων;
Υπεύθυνοι Ευρωπαίοι ηγέτες λειτουργούν με ρεαλιστική επίγνωση. Αυτό κάνουν ο Μακρόν, ο Ντράγκι, ο Σολτς, που πασχίζουν να κρατήσουν τα κανάλια της συνεννόησης ανοιχτά, να συνδιαμορφώσουν για την Ευρώπη, μαζί με την Ουκρανία, το πλαίσιο της αυριανής ειρήνης, για μια Ουκρανία που δεν θα είναι η μαύρη τρύπα της Ευρώπης. Διατηρώντας τη ροή στρατιωτικής βοήθειας, για να έχει ο Ζελένσκι ένα καλύτερο χαρτί. Αλλά με την πεποίθηση πως ένας καταστροφικός πολύμηνος πόλεμος δεν είναι η λύση ούτε για την Ουκρανία ούτε για την Ευρώπη.
Πολλοί, την επομένη της εισβολής, αναφωνήσαμε: είμαστε όλοι Ουκρανοί. Η υποστήριξη στην Ουκρανία πρέπει να είναι ανυποχώρητη και αταλάντευτη. Αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται χάρη στη στρατιωτική ενίσχυση από τη Δύση και την Ευρώπη. Και η Ευρώπη, που θα σηκώσει το βάρος ανόρθωσης μιας κατεστραμμένης Ουκρανίας, έχει το δικαίωμα να συνδιαμορφώσει το πλαίσιο μιας αυριανής βιώσιμης ειρήνης.
https://www.kathimerini.gr/opinion/561894115/me-tin-palia-eyropi/